Hơn ai hết, các nhà sản xuất xi măng đều hiểu tầm quan trọng của Hệ thống phát điện nhiệt dư, với những lợi ích lâu dài, trong việc giải quyết bài toán thiếu điện, tiết kiệm năng lượng và giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Tại Quyết định số 1488/QĐ-TTg ngày 29/8/2011 của TTCP phê duyệt Quy hoạch phát triển ngành công nghiệp xi măng giai đoạn 2011-2020, định hướng đến 2030, đã có yêu cầu bắt buộc các dây chuyền lò nung trên 2.500 tấn clinker/ngày phải đầu tư ngay Hệ thống phát điện nhiệt dư.
Hiện nay, hàng loạt các dây chuyền sản xuất xi măng công suất cỡ vừa và lớn (trên 2.500 tấn clinker/ngày) đều sẵn sàng có thể lắp đặt Hệ thống phát điện nhiệt dư. Nhiều doanh nghiệp lớn, trong đó có Vicem, đã có phương án đầu tư hệ thống này từ vài năm trước. Nhưng đã có khá nhiều vấn đề phát sinh khi thực hiện triển khai đầu tư hệ thống này:
Trước hết việc định hướng lựa chọn công nghệ Hệ thống phát điện nhiệt dư trong giai đoạn hiện nay còn nhiều tranh cãi. Chưa có cơ quan nhà nước nào có thể đứng ra, cùng ngành xi măng bàn thảo, lựa chọn loại công nghệ tối ưu nhất, có lợi cho việc phát triển lâu dài.
Giá cả giữa các loại công nghệ thiết bị Hệ thống phát điện nhiệt dư chênh lệch nhau quá lớn (xuất sứ từ Nhật Bản, Tây Âu, Trung Quốc…); trong đó có việc khi tổ chức đấu thầu, các nhà thầu bắt tay nhau để nâng giá chào, ép chủ đầu tư nâng giá gói thầu.
Khủng hoảng và suy thoái kinh tế, thị trường bất động sản đóng băng đã ảnh hưởng mạnh mẽ tới khả năng đầu tư vốn của các nhà sản xuất. Việc duy trì sản xuất xi măng đã khó khăn, việc tự huy động hoặc vay vốn thương mại đầu tư Hệ thống phát điện nhiệt dư là rất khó khăn.
Nhiều nhà máy xi măng đã tận dụng tốt lượng nhiệt thải trong quá trình sản xuất để tự sản xuất điện năng
Trước tình hình đó, để đảm bảo hiệu quả lâu dài cho sự phát triển của ngành, Hiệp hội xi măng đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ số 60/VPHH ngày 1/4/2014 về việc đề nghị TTCP cho phép vay vốn ưu đãi các dự án xi măng đầu tư Hệ thống phát điện nhiệt dư. Theo đó, các thành viên Hiệp hội có thể đầu tư Hệ thống phát điện nhiệt dư với tổng công suất điện ước tính 154,7 MW, kinh phí dự kiến khoảng 6.300 tỷ đồng, lợi nhuận kinh tế đem lại tăng trưởng hàng năm và đặc biệt, có thể chủ động hơn trong sản xuất và bảo vệ môi trường.
Trên cơ sở đề nghị của Hiệp hội xi măng, ngày 14/4/2014, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản gửi Bộ Tài chính, nghiên cứu kiến nghị của Hiệp hội xi măng về phương án vốn cho Hệ thống phát điện nhiệt dư và có thể xử lý theo thẩm quyền. Trường hợp cần thiết, Bộ đề xuất giải pháp và báo cáo TTCP.
Xuân Tuân – ximang.vn
